Uncategorized

Vana vomitiswa, nekuroodzwa

09 Dec, 2021 - 15:12 0 Views

Kwayedza

Tandayi Motsi

VANASIKANA vechidiki vanosvika 4 959 vanonzi vakapihwa pamuviri munguva yelockdown apo vamwe 1 174 vakaroodzwa munyika yose pakati paNdira naKukadzi gore rino.

Mashoko aya akabuda mudare reParamende apo Cde Goodluck Kwaramba (Proportional Represenation) vaitaura pamusoro pematanho anofanirwa kutorwa kupedza nyaya dzemhirizhonga yemudzimba nemunharaunda nemusi weChitatu svondo rino.

Vanoti kubvira pakanyuka Covid-19, nyaya dzemhirizhonga yemudzimba dziri kuwanda.

“Muri kuziva nezvekukwira kwakanyanya kwenyaya dzevanasikana vechidiki nekuroodzwa kwevasati vabva zera muZimbabwe panguva yelockdown apo 4 959 vakapihwa pamuviri uye vamwe 1 174 ndokuroodzwa pakati paNdira naKukadzi 2021 – sekuziviswa kwazvakaitwa nebazi rinoona nezvevanhukadzi, nharaunda nekusimudzirwa kwemabhizimisi ari pakati nepakati,” vanodaro.

Cde Kwaramba vanoenderera mberi vachiti, “Kuvepo kwelockdown kwenguva refu, kuri kuona vana vasingaende kuzvikoro kwemwedzi ine chitsama, izvo zviri kumutsa matambudziko sekumitiswa kwevanasikana nekuroodzwa vasati vabva zera.

“Kuroodzwa kwevana nekupihwa pamuviri imwe nzira yemhirizhonga ine chekuita nebonde iyo inoshungurudza mwanasikana.

Chirwere cheCovid-19 chiri kuita kuti dambudziko iri rikure.

“Mamiriro ezvinhu aya anofanirwa kugadziriswa nekukasika. Nekudaro ndinokurudzira dare rino kuti rive nechekuita mukupa chenjedzo pamusoro pemhando dzose dzemhirizhonga, kushanda kuti pave nekusimbaradzwa kwemutemo wekurwisa kushungurudzwa kune chekuita nebonde uye kuona kuti mitemo iri kuchengetedza madzimai nevanasikana.”

Cde Kwaramba vanoti mhirizhonga nedzimwe nzira dzekushungurudzwa hazvikanganise vanhukadzi vanenge vakatarisana netsekwende iyi chete, asi kuti zvinokanganisawo mhuri nenharaunda.

“Kubvira pakanyuka chirwere cheCovid-19, ongororo iri kuburitswa nevari pamberi (mukurwisa nyaya dzemhirizhonga kuvanhukadzi) inoratidza kuti madzimai nevanasikana vakatarisana nemhando dzose dzemhirizhonga, kunyanya yemudzimba iyo iri kukwira zvakanyanya. Kukwira kuri kuita nyaya dzemhirizhonga kwave kuonekwa semumvuri werimwe denda panguva yedambudziko reCovid-19,” vanodaro.

Cde Kwaramba vanoti zvinoda mushandirapamwe wemapoka ose kupedza nyaya dzemhirizhonga yemudzimba.

“MuZimbabwe, hofisi yeUN Office for the Coordination of Humanitarian Affairs inoti pakati paNdira naGunyana 2020, nyaya dzemhirizhonga yemudzimba dzakamhan’arwa kuburikidza nenhare yepachena (national GBV hot line) dzinosvika 5 507, kunove kukwira nechikamu che200 percent kana zvichienzaniswa nenguva imwe chete muna2019 apo nyaya 1 930 dzakamhan’arwa,” vanodaro Cde Kwaramba.

Vanoti Hurumende iri kuita basa guru rekudzika mitemo yekurwisa mhirizhonga kuvanhukadzi nevanhurume asi chiri kuperevedza kuti zviri mumitemo iyi zvinge zvichizadzikiswa nechinangwa chekupedza dambudziko iri.

“Apo tiri kucherechedza mazuva 16 ekurwisa mhirizhonga kuvanhukadzi (16 Days of Activism Against Gender Based Violence), tinotora mukana uno kukurudzira bazi rioona nezvehomwe yenyika kuti pakuita bhajeti rikoshesewo nyaya yezvirongwa zvinosimudzira vanhukadzi. Hurumbo hunokonzera mhirizhonga yemudzimba. Hunoita kuti mukaha wekusaenzana kwemikana hurambe huchikura uye nekudzikisira chimiro chevanhukadzi,” vanodaro Cde Kwaramba.

Vanoti zvinofadza kuona kuti Zimbabwe yakazvipira kupedza dambudziko rekuroodzwa kwevanasikana vasati vabva zera panosvika gore ra2030.

“Munoziva kuti mutemo uchiri kubikwa weMarriage Bill, pakati pezvimwe, une chinangwa chekupedza kuroodzwa kwevana. Izvi zvichadzikisawo nyaya dzemhirizhonga yemudzimba munharaunda.

“Zvisinei, nyaya dzekuroodzwa kwevana dzinoramba dzichishungurudza munyika muno, kunyanya takatarisana nekuvepo kweCovid-19,” vanodaro Cde Kwaramba.

Share This:

Sponsored Links

We value your opinion! Take a moment to complete our survey
<div class="survey-button-container" style="margin-left: -104px!important;"><a style="background-color: #da0000; position: fixed; color: #ffffff; transform: translateY(96%); text-decoration: none; padding: 12px 24px; border: none; border-radius: 4px;" href="https://www.surveymonkey.com/r/ZWTC6PG" target="blank">Take Survey</a></div>